Historie
En de boer, hij ploegde voort!
Rond 1836 zijn onze overgrootouders in Werkhoven neergestreken, en onze grootouders begonnen in het jaar 1877 op het bedrijf. Het ging sinds 1836 van vader op zoon. Het was door de jaren heen en is nog steeds een gemengd bedrijf, met koeien, kippen, varkens, een boomgaard en bouwland. Vroeger werd er ook al kaas gemaakt voor eigen gebruik en de markt.
Melkfabrieken waar de melk aan geleverd kon worden waren er toentertijd nog niet! Onze ouders trouwden in het jaar 1931, in de bekende dertigerjaren-crisis. Het was toen voor een beginnende boer heel wat om het hoofd boven water te houden, maar het lukte! De Tweede Wereldoorlog bracht weer hele andere dingen met zich mee, zoals evacués en onderduikers. Die wisten zich schuil te houden op onopvallende plaatsen van de boerderij als er onraad dreigde. Het herstel na de oorlogsjaren werd door de overheid voortvarend aangepakt. De landbouw en de veehouderij kwamen vanuit een diepe put in de wederopbouw terecht, en de boer, hij ploegde voort! Alles werd toen nog met paarden bewerkt, en er kwam heel veel handwerk aan te pas. De knechten of de dagloners verdienden ’s zomers het meeste in de oogsttijd, omdat de vraag naar werk het grootst was. Grasmaaien, koren maaien, bieten hakken en op één zetten, enzovoorts. Het werd allemaal met de hand gedaan. In de winter was er minder werk, en de lonen lagen dan beduidend lager.
Mechanisatie
Op ons bedrijf verscheen in 1956 de eerste tractor, wat een grote ommekeer was. De wagenmakerijen in de omtrek liepen sterk terug. Het begon met de aanpassing van de bestaande paardenwerktuigen. De trekhaak werd bijvoorbeeld vervangen door een eenvoudige ring om aan de tractor te bevestigen. De door het paard getrokken maaimachine kon naar de schroothoop doordat de vingerbalk nu aan de tractor zat, en zo zou er nog veel op te noemen zijn.
De snelgroeiende welvaart zette ook de plattelandsverhoudingen op zijn kop. Toenemende mechanisatie deed het aantal boeren werknemers teruglopen, en de overgeblevenen woonden liever in het dorp. Auto’s zorgden ervoor dat mensen verder van huis hun werk konden zoeken. Het handmelken met een emmer, touw en melkblok moest plaats maken voor de melkmachine, en op sommige plaatsen is er tegenwoordig al een robot-melkmachine! Ook wat de vrouwen betreft, we gingen van de wastobbe en borstel naar de volautomaat, geen maandagse wasdag meer, geen soda, groene zeep of blauwsel meer, al met al te veel om op te noemen in de 21e eeuw!
Kaasboerderij met winkel en museum
En zo zijn we ongemerkt gekomen tot aan het jaar 1971, het jaar dat vader afstand deed van de boerderij en deze overdroeg aan de vierde generatie Lagerweij. In 1979 begonnen we opnieuw met kaasmaken. Allerlei kazen, koeien-, schapen-, en geitenkazen, met of zonder kruiden, rollen dagelijks over de toonbank in de winkel. Ook boter, karnemelk en eieren van eigen kippen zijn volop verkrijgbaar.
In het bakhuis en onze oude omgebouwde wagenschuur uit 1810 is een permanente tentoonstelling te zien met historische landbouwwerktuigen en gereedschap op velerlei gebied, ook keukengerei uit grootmoeders tijd. De klanten en het toerisme hebben vrij de gelegenheid om dat, maar ook over het hele bedrijf alles vrijblijvend te bezichtigen. Vooral ’s zomers wordt daar veel gebruik van gemaakt!
